بزرگ ترین جلوه جهل و نادانی انسان نپذیرفتن دانش دیگران درباره چیزی است که خود اطلاعی از آن ندارند .
ابتدا برای مفهوم بهتر به تعریف رفتار وهدف تغییر رفتار می پردازیم.
تغییر رفتار به مجموعه ی فنون وروشهایی گفته می شود که از یکسری اصول وقوانین استخراج شده
باشد ومعلم را در پیشبرد مقاصد آموزشی و مشکلات اجتماعی ورفتاری دانش آموزان یاری دهد.
هدف تغییر رفتار هم ایجاد و افزایش رفتارهای مطلوب تحصیلی و اجتماعی در دانش آموزان است و هم
حذف وکاهش رفتارهای نا مطلوب.
بررسی روشهای افزایش رفتار:تقویت مثبت وتقویت منفی
تقویت مثبت: همان روش پاداش است همه ی معلمان گاه وبیگاه رفتارهای مطلوب دانش اموزان خود را
پاداش می دهند.قصد آنها از این کار، تشویق دانش آموزان به تکرار وادامه ی آن رفتارهاست.هدف از
تقویت مثبت نیز دقیقا همین است.اما تفاوت اندکی دارند وآن در پاداش دادن به رفتار مطلوب افراد می
باشد.به طور کلی هدف ابراز قدردانی وسپاسگذاری از اعمال گذشته آنهاست.اگرچه پاداش دادن برای
انجام یک رفتار معمولا به تکرار آن رفتار منجر میشود اما هدف ما از پاداش دادن ضرورتا تکرار آن رفتار در
آینده نیست.اما در تقویت یک رفتار،هدف الزاما تکرار آن رفتار است،یعنی اگر پس از تقویت یک
رفتار،احتمال وقوع آن رفتار در شرایط آتی،افزایش نیابد گفته می شود که تقویت صورت نگرفته
است. معلم باید بکوشد تقویت کننده های مناسب را به کار گیرد.
ابتدا برای مفهوم بهتر به تعریف رفتار وهدف تغییر رفتار می پردازیم.
تغییر رفتار به مجموعه ی فنون وروشهایی گفته می شود که از یکسری اصول وقوانین استخراج شده باشد ومعلم را در پیشبرد مقاصد آموزشی و مشکلات اجتماعی ورفتاری دانش آموزان یاری دهد.
هدف تغییر رفتار هم ایجاد و افزایش رفتارهای مطلوب تحصیلی و اجتماعی در دانش آموزان است و هم حذف وکاهش رفتارهای نا مطلوب.
بررسی روشهای افزایش رفتار:تقویت مثبت وتقویت منفی
تقویت مثبت: همان روش پاداش است همه ی معلمان گاه وبیگاه رفتارهای مطلوب دانش اموزان خود را پاداش می دهند.قصد آنها از این کار، تشویق دانش آموزان به تکرار وادامه ی آن رفتارهاست.هدف از تقویت مثبت نیز دقیقا همین است.اما تفاوت اندکی دارند وآن در پاداش دادن به رفتار مطلوب افراد می باشد.به طور کلی هدف ابراز قدردانی وسپاسگذاری از اعمال گذشته آنهاست.اگرچه پاداش دادن برای انجام یک رفتار معمولا به تکرار آن رفتار منجر میشود اما هدف ما از پاداش دادن ضرورتا تکرار آن رفتار در آینده نیست.اما در تقویت یک رفتار،هدف الزاما تکرار آن رفتار است،یعنی اگر پس از تقویت یک رفتار،احتمال وقوع آن رفتار در شرایط آتی،افزایش نیابد گفته می شود که تقویت صورت نگرفته است.
معلم باید بکوشد تقویت کننده های مناسب را به کار گیرد.
انواع تقویت کننده ها:
1)تقویت کننده های نخستین:این نوع ذاتا اثر تقویت کننده ای دارند ونیازهای فیزیولوژیکی را ارضا می کنند مانند آب،غذا،خواب و... که در محیط آموزشگاه بسیار محدودند.
2)تقویت کننده های شرطی:در اصل خاصیت تقویت کنندگی ندارند اما در مجاورت با تقویت کننده های نخستین این خاصیت را پیدا می کنند.مثل: جایزه،نمره خوب،مدرک،پول و...
3)تقویت کننده های پته ای:پته ای یک تکه کاغذ(ستاره یا ژتون)یا یک مهر فلزی یا پلاستیکی است که پس از رفتار مطلوب دانش آموز، به عنوان تقویت کننده به او داده میشود و دانش آموز می تواند آن را با غذا،نوشابه،انجام فعالیتهای مختلف مبادله کند.از علایم وارقام نیز می توان استفاده کرد مثلا معلم پس از تصحیح تکالیف برای هر تکلیفی که دانش آموزان درست انجام داده اند یک علامت ضربدر یا نمره بدهد،به گونه ای که آنها بتوانند با مجموع آنها امتیازهایی از قبیل استفاده از زمین بازی،امانت گرفتن کتاب از کتابخانه و..به دست آورد.
4)تقویت کننده های اجتماعی: لبخند زدن، توجه کردن، نوازش کردن و...از این نوعند.این تقویت کننده ها اثر تقویتی نیرومندی دارند واز وسایل در دسترس و معمولی معلمان هستند.
5)تقویت کننده های فعالیتی: این تقویت کننده ها، فعالیتهایی هستند که کودکان دوست دارند انجام دهند.مثلا معلم بگوید هر کسی مسایل درس ریاضی اش را انجام دهد به زمین بازی برود و به بازی دلخواهش بپردازد.
تقویت منفی:
یادگیری به وسیله تقویت منفی را گریز آموزی می گویند.زیرا ما از راه گریز از یک زفتار نامطلوب به یادگیری رفتاری که منجر به دوری از آن رویداد میشود می پردازیم.
در تقویت منفی نه تنها حذف یک محرک آزاردهنده موجب تقویت رفتار می شود،بلکه جلوگیری از بروز آن رفتار نیز می کند. معلم باید سعی کند تا حد امکان از تقویت منفی استفاده نکندوبه جای آن تقویت مثبت را به کار گیرد. مهمتریت مشکل در تقویت منفی اینست که باید ابتدا محرک آزارنده ای با دانش آموز به کار برده شود تا بعد از طریق حذف آن محرک بتوان آنان را وادار به رفتار مورد نظر کرد.
